W świecie .NET prędzej czy później zetkniesz się z bazami danych. Większość aplikacji wymaga przechowywania i pobierania danych – czy to informacji o użytkownikach, produktach, czy logach systemowych. Do komunikacji z bazą danych służy język SQL (Structured Query Language, czyli strukturalny język zapytań). Jako początkujący programista C# warto, abyś poznał podstawy SQL. Dzięki temu łatwiej zrozumiesz, jak aplikacja współpracuje z bazą danych i będziesz w stanie samodzielnie tworzyć proste zapytania.
SQL i C# – dlaczego warto znać SQL?
SQL to standardowy język zapytań do relacyjnych baz danych. W ekosystemie .NET często korzysta się z bazy Microsoft SQL Server, ale podstawy SQL są uniwersalne i przydadzą się również przy pracy z innymi popularnymi bazami (np. MySQL, PostgreSQL). Dlaczego programista C# powinien znać SQL?
Oto kilka powodów:
• Wszechobecność danych – Aplikacje biznesowe, serwisy internetowe czy gry często muszą przechowywać dane. Znając SQL, możesz samodzielnie definiować, wyszukiwać i modyfikować informacje w bazie danych, co jest codziennym zadaniem w pracy wielu programistów.
• Lepsze zrozumienie działania aplikacji – Nawet jeśli korzystasz z nowoczesnych technologii jak Entity Framework Core (ORM w .NET, który generuje SQL za kulisami), zrozumienie podstaw SQL ułatwia debugowanie problemów z bazą danych i optymalizację zapytań.
• Wymóg na rynku pracy – Wiele ofert pracy dla junior .NET developerów wymienia znajomość baz danych i SQL jako dodatkowy atut, a często wręcz wymaganie. Podstawy SQL pozwolą Ci się wyróżnić i swobodniej rozmawiać na rekrutacjach.
Z własnego doświadczenia wiem, że umiejętność napisania prostego zapytania SQL potrafi zaoszczędzić mnóstwo czasu. Zamiast np. ręcznie przeglądać dane w aplikacji, jednym poleceniem SQL wyciągniesz interesujące Cię informacje prosto z bazy.
Podstawowe operacje SQL (CRUD)
Najważniejsze polecenia SQL można przyporządkować do czterech podstawowych operacji określanych skrótem CRUD: Create (tworzenie danych), Read (odczyt), Update (aktualizacja) i Delete (usuwanie).
Poniżej omówimy krótko każde z nich wraz z przykładem:
• SELECT (Read) – Służy do odczytywania danych z bazy. Pozwala wybrać kolumny i wiersze spełniające określone warunki.
Przykład: SELECT * FROM Users WHERE Age > 30; – to zapytanie wybiera wszystkie kolumny (*) ze wszystkich rekordów w tabeli Users, w których wartość pola Age jest większa niż 30. Klauzula WHERE pozwala filtrować wyniki, dzięki czemu pobierasz tylko potrzebne dane.
• INSERT (Create) – Umożliwia dodawanie nowych rekordów (wierszy) do tabeli. Musisz podać nazwę tabeli, listę kolumn oraz wartości, które chcesz wstawić.
Przykład: INSERT INTO Users (Name, Age) VALUES ('Jan', 28); – doda nowego użytkownika o imieniu Jan i wieku 28 do tabeli Users. Wartości tekstowe ujmujemy w apostrofy, liczby zapisujemy bez apostrofów.
• UPDATE (Update) – Służy do modyfikacji istniejących danych w tabeli. Pozwala zmienić wartości w wybranych kolumnach dla rekordów spełniających warunek WHERE.
Przykład: UPDATE Users SET Age = 29 WHERE Name = 'Jan'; – zwiększy wiek użytkownika Jana na 29 w tabeli Users. Jeśli pominiesz klauzulę WHERE, polecenie zaktualizuje wszystkie rekordy w tabeli, co zwykle nie jest pożądane – dlatego zawsze stosuj WHERE dla ograniczenia zakresu zmian.
• DELETE (Delete) – Umożliwia usuwanie rekordów z tabeli. Podobnie jak przy UPDATE, zazwyczaj łączy się go z WHERE, aby usunąć konkretne wiersze.
Przykład: DELETE FROM Users WHERE Name = 'Jan'; – usunie z tabeli Users rekordy, dla których Name = Jan. Polecenie bez WHERE (DELETE FROM Users;) skasowałoby wszystkie wiersze z tabeli, więc używaj go ostrożnie.
Te cztery operacje to fundament pracy z bazą danych. Oprócz nich SQL oferuje wiele innych klauzul i funkcji (np. JOIN do łączenia danych z wielu tabel, ORDER BY do sortowania wyników, GROUP BY do agregacji, itp.), ale na początek opanowanie CRUD da Ci solidną bazę do dalszej nauki.
SQL w aplikacji C# – prosty przykład użycia
Skoro znamy już podstawowe polecenia SQL, zobaczmy, jak można wykorzystać je w kodzie C#. Najprostszym sposobem jest użycie biblioteki ADO.NET i napisanie zapytania w formie tekstu, które zostanie wykonane na bazie danych. Poniżej znajduje się przykładowy fragment kodu C#, który łączy się z bazą SQL Server i wykonuje zapytanie SELECT (zakładamy, że masz odpowiednią tabelę Users i kolumny Name oraz Age):
using System.Data.SqlClient;
string connectionString = "Server=myServer;Database=myDB;User Id=myUser;Password=myPass;";
using (SqlConnection connection = new SqlConnection(connectionString))
{
connection.Open();
string sql = "SELECT Name, Age FROM Users WHERE Age > 30";
SqlCommand command = new SqlCommand(sql, connection);
SqlDataReader reader = command.ExecuteReader();
while (reader.Read())
{
string name = reader["Name"].ToString();
int age = Convert.ToInt32(reader["Age"]);
Console.WriteLine($"{name} - {age}");
}
}W powyższym kodzie tworzymy połączenie do bazy (SqlConnection) za pomocą connection stringa (zawiera adres serwera, nazwę bazy i dane logowania). Następnie otwieramy połączenie i definiujemy zapytanie SQL w zmiennej sql. Za pomocą obiektu SqlCommand wysyłamy to zapytanie do bazy (ExecuteReader() wykonuje komendę SELECT i zwraca wyniki). Metoda Read() pozwala przejść po zwróconych rekordach, a reader["NazwaKolumny"] daje dostęp do wartości poszczególnych kolumn. W przykładzie wypisujemy w konsoli imię i wiek wszystkich użytkowników powyżej 30 lat.
Oczywiście w praktyce często korzysta się z wyższych abstrakcji, takich jak wspomniany Entity Framework Core lub Dapper, gdzie zamiast ręcznie pisać zapytania SQL, operujesz na obiektach C#. Niemniej jednak, nawet używając tych narzędzi, dobrze rozumieć, co dzieje się "pod spodem". Gdy zapytanie działa zbyt wolno lub zwraca nieoczekiwane wyniki, łatwiej będzie Ci znaleźć przyczynę znając składnię SQL i zasady działania relacyjnych baz danych.
Podsumowanie
Podstawy SQL są prostsze, niż mogą się wydawać na pierwszy rzut oka, a dla programisty C# stanowią cenne uzupełnienie umiejętności. W codziennej pracy z aplikacjami .NET często będziesz tworzyć zapytania SELECT, dodawać nowe dane czy aktualizować istniejące – warto więc już na starcie oswoić się z tymi konceptami. Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza: eksperymentuj z prostymi bazami danych, twórz swoje zapytania i analizuj wyniki.
Jeśli dopiero rozpoczynasz naukę C# i chcesz kompleksowo przygotować się do pracy w zawodzie, rozważ dołączenie do mojego szkolenia online "Zostań Programistą .NET". To program szkoleniowy, który przeprowadzi Cię od zera do pierwszej pracy jako młodszy programista C#/.NET w 3 miesiące. W szkoleniu uczymy nie tylko samego języka C#, ale również praktycznego wykorzystania baz danych, SQL oraz innych technologii wymaganych na rynku. Dzięki temu solidnemu fundamentowi pewniej wkroczysz w świat programowania i szybciej osiągniesz swoje zawodowe cele.
