Każdy początkujący webdeveloper na początku popełnia różne błędy, to normalna część nauki. Ważne jednak, by wyciągać z nich wnioski i stopniowo je eliminować, dzięki czemu tworzone strony będą coraz lepsze. Na początek pamiętaj o poprawnej składni HTML: zawsze zamykaj otwarte tagi i pilnuj właściwego zagnieżdżania elementów. Gdy zapomnisz zamknąć znacznik, przeglądarka czasem sama to naprawi, ale może to prowadzić do niespodziewanych błędów w układzie strony. W tym artykule przedstawiam 7 najczęstszych błędów popełnianych w HTML i CSS przez osoby początkujące, wraz z poradami, jak ich unikać.
1. Używanie tabel do budowy layoutu strony
Stosowanie HTML-owych tabel jako szkieletu strony to zła praktyka. Tabele służą wyłącznie do prezentowania danych tabelarycznych, a nie do układania całego layoutu witryny. Początkujący czasem próbują używać zagnieżdżonych tabel, bo wydaje się to prostym sposobem na rozmieszczenie elementów, jednak skutkuje to nieczytelnym kodem i problemami z responsywnością.
Jak unikać? Do układu strony używaj nowoczesnych technik CSS, takich jak Flexbox lub Grid. Za ich pomocą zbudujesz layout łatwiej i poprawnie, np. w CSS możesz stworzyć elastyczny układ kolumn i wierszy bez potrzeby tworzenia skomplikowanej struktury tabelarycznej. Techniki te są wspierane we wszystkich nowoczesnych przeglądarkach i znacznie upraszczają tworzenie responsywnych stron.
2. Nieprawidłowe używanie nagłówków (h1–h6)
HTML oferuje nagłówki <h1> do <h6> i należy ich używać zgodnie z hierarchią informacji. Częsty błąd to stosowanie wielu nagłówków h1 na jednej stronie lub używanie niższych nagłówków niezgodnie z ich znaczeniem. H1 powinien być jeden i zawierać tytuł lub najważniejszy temat strony. Kolejne nagłówki (<h2>, <h3> itd.) służą do podtytułów i mniejszych sekcji. Unikaj też pomijania poziomów (np. nie zaczynaj od <h3> bez wcześniejszego <h2>).
Jak unikać? Planuj strukturę treści przed kodowaniem. Używaj <h1> dla głównego tytułu, <h2> dla sekcji, <h3> dla podsekcji itd. – to poprawi semantykę strony i ułatwi zarówno ludziom, jak i wyszukiwarkom zrozumienie układu treści. Prawidłowe użycie nagłówków pozytywnie wpływa na SEO i dostępność.
3. Pomijanie semantycznych znaczników (nadmierne użycie <div>)
Wielu początkujących ma tendencję do opakowywania wszystkiego w ogólne znaczniki <div> – zamiast użyć dedykowanych elementów semantycznych. Na przykład zamiast <header> czy <footer> używają <div id="header"> lub <div id="footer">. Strona może wyglądać tak samo, ale jest to błąd: HTML5 posiada bogaty zestaw semantycznych tagów jak <nav>, <main>, <section>, <article>, <aside> itp., które opisują znaczenie zawartości. Gdy kod nie ma semantyki, strona staje się mniej zrozumiała dla czytników ekranu i botów Google.
Jak unikać? Używaj znaczników zgodnie z ich przeznaczeniem. Sekcję nagłówkową strony oznacz <header>, nawigację menu jako <nav>, stopkę jako <footer>, główny kontent w <main>, wydzielone artykuły jako <article> itd. Dzięki temu kod będzie czytelniejszy, bardziej dostępny i lepiej oceniany przez wyszukiwarki (które doceniają semantyczny HTML).
4. Umieszczanie CSS inline lub w <head> zamiast w zewnętrznym pliku
Kolejnym częstym błędem jest rozproszenie stylów CSS w różnych miejscach HTML. Niektórzy początkujący dodają style inline bezpośrednio w znacznikach (np. style="color:red;" w HTML) lub osadzają fragmenty CSS w sekcji <head> strony. Powoduje to bałagan i utrudnia utrzymanie kodu. Najgorsza sytuacja to mieszanka, gdy część stylów jest w osobnym arkuszu, część w <style> w head, a część inline w elementach HTML.
Jak unikać? Zawsze staraj się trzymać CSS osobno. Umieść cały kod CSS w jednym zewnętrznym pliku (np. style.css), a w HTML podlinkuj go za pomocą <link rel="stylesheet" href="style.css">. Dzięki temu stylizacja jest odseparowana od struktury HTML, kod jest czytelniejszy i łatwiej go modyfikować. Wyjątki od tej zasady (np. drobne style inline generowane dynamicznie) zdarzają się rzadko. Na początek trzymaj się zasady oddzielenia treści (HTML) od prezentacji (CSS).
5. Brak atrybutu alt przy obrazkach
Dodawanie obrazka w HTML bez tekstu alternatywnego alt to bardzo popularny błąd, niosący poważne konsekwencje dla dostępności. Atrybut alt nie służy tylko do wyświetlenia tekstu, gdy obrazek się nie wczyta, jest też wykorzystywany przez czytniki ekranu, aby przekazać niewidomym użytkownikom opis grafiki. Jeśli obrazek jest istotny dla treści (np. wykres, zdjęcie ilustrujące temat), brak alt sprawia, że część odbiorców nie zrozumie przekazu. Dodatkowo alt jest ważny dla SEO. Google indeksuje te opisy, co wpływa na pozycjonowanie grafiki i strony.
Jak unikać? Zawsze dodawaj przemyślany opis w alt="..." dla każdego obrazka. Opisz krótko i rzeczowo co znajduje się na obrazku. Jeśli obraz jest czysto dekoracyjny i nie wnosi informacji (tzw. ozdobnik), możesz dać alt="" (pusty), aby czytniki go pominęły. Pamiętaj: dobrze uzupełnione alt'y poprawiają dostępność strony i SEO, więc nie pomijaj ich nigdy.
6. Nadużywanie znacznika <br> do tworzenia odstępów
Często spotykanym błędem jest wstawianie wielu znaczników <br> (linia złamania) w celu dodania większej przerwy lub odstępu na stronie. Przykładowo początkujący piszą coś w stylu:
<p>Tekst akapitu...</p>
<br><br><br>
<p>Kolejny akapit po dużym odstępie.</p>Takie użycie <br> jest niezgodne z przeznaczeniem tego elementu. Tag <br> służy jedynie do przełamania linii tekstu (np. w wierszu adresu czy wierszu poematu), a nie do generowania wizualnej przerwy między blokami treści. Nadużywanie go do odstępów prowadzi do bałaganu w kodzie i problemów przy responsywnym skalowaniu zawartości.
Jak unikać? Za odstępy odpowiada CSS. Używaj właściwości takich jak margin lub padding. Jeśli chcesz powiększyć odstęp nad lub pod elementem, dodaj mu w arkuszu stylów np. margin-bottom: 30px; zamiast wstawiać kilka <br> pod rząd. To samo dotyczy poziomej linii <hr>, nie stosuj jej do uzyskania odstępu, tylko gdy faktycznie potrzebujesz kreski. Trzymając się tej zasady, kod HTML pozostanie semantyczny i czysty, a wygląd kontrolujesz w CSS.
7. Ignorowanie responsywności i urządzeń mobilnych
W dobie smartfonów częstym błędem jest skupienie się wyłącznie na wyglądzie strony na ekranie komputera. Początkujący często ignorują responsywność – np. sztywno ustalają szerokości w pikselach, nie testują strony na telefonie lub zapominają dodać meta tag viewport. Efekt? Na urządzeniach mobilnych strona może być nieczytelna: tekst bywa mikroskopijny, trzeba przewijać w poziomie, układ się rozsypuje. Co gorsza, Google uznaje taką stronę za nieprzyjazną mobilnie i obniża jej ranking w wynikach wyszukiwania.
Jak unikać? Zawsze dodawaj w sekcji <head> meta tag opisujący viewport, np.: <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">. Informuje on przeglądarki mobilne, że mają renderować stronę w skali urządzenia. Bez tego telefony symulują duży ekran i zmniejszają wszystko, przez co witryna "kurczy się" na małym wyświetlaczu. Ponadto projektuj z myślą o różnych rozdzielczościach: używaj elastycznych jednostek (procenty, em, rem, vw/vh) zamiast wszędzie px, i stosuj media queries w CSS, aby dostosować układ do mniejszych ekranów. Testuj strony na smartfonie lub w narzędziach deweloperskich, upewnisz się, że wyglądają dobrze na każdym urządzeniu.
Podsumowanie
Unikanie powyższych błędów sprawi, że Twoje strony będą bardziej profesjonalne, czytelne i przyszłościowe. Pisz kod HTML i CSS zgodnie z najlepszymi praktykami – korzystaj z semantycznych znaczników, trzymaj porządek w stylach, pamiętaj o dostępności i responsywności. Dzięki temu witryny będą: łatwiejsze w utrzymaniu, lepiej pozycjonowane i dostępne dla szerszego grona użytkowników.
Na koniec, jeśli chcesz szybko podnieść swoje umiejętności i nauczyć się nowoczesnego tworzenia stron WWW, rozważ skorzystanie z mojego szkolenia online - Szkoła HTML i CSS. W tym szkoleniu uczę krok po kroku aktualnych technik budowy stron (HTML, CSS oraz odrobina JS), a także pokazuję, jak tworzyć własne wersje popularnych serwisów (takich jak Facebook, Google, YouTube czy sklep internetowy). To świetny sposób, by w praktyce utrwalić dobre nawyki i dołączyć do grona osób, które tworzą profesjonalne strony od podstaw.
